Adulte et Enfant
Adulte
Enfant
Contenu Premium
Mise à jour :
January
2023

<table cellpadding="5"><tbody><tr><td><strong>Sommaire</td></strong></tr><tr><td><a href="#refer1">Tableau 1 - Diagnostic de cirrhose<svg width="8" height="14" viewBox="0 0 8 14" fill="none" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"><path d="M1 13L7 7L1 1" stroke="#0C0E16" stroke-opacity="0.6" stroke-width="2" stroke-linecap="round" stroke-linejoin="round"/></svg></a><br/><a href="#refer2">Tableau 2 - Bilan initial de s&eacute;v&eacute;rit&eacute; et de suivi<svg width="8" height="14" viewBox="0 0 8 14" fill="none" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"><path d="M1 13L7 7L1 1" stroke="#0C0E16" stroke-opacity="0.6" stroke-width="2" stroke-linecap="round" stroke-linejoin="round"/></svg></a><br/><a href="#refer3">Tableau 3 - Bilan de suivi d'une cirrhose Child A<svg width="8" height="14" viewBox="0 0 8 14" fill="none" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"><path d="M1 13L7 7L1 1" stroke="#0C0E16" stroke-opacity="0.6" stroke-width="2" stroke-linecap="round" stroke-linejoin="round"/></svg></a><br/><a href="#refer4">Tableau 4 - Principales &eacute;tiologies de cirrhose<svg width="8" height="14" viewBox="0 0 8 14" fill="none" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"><path d="M1 13L7 7L1 1" stroke="#0C0E16" stroke-opacity="0.6" stroke-width="2" stroke-linecap="round" stroke-linejoin="round"/></svg></a><br/><a href="#refer5">Tableau 5 - Vaccinations recommand&eacute;es pour les adultes vivant avec une maladie du foie<svg width="8" height="14" viewBox="0 0 8 14" fill="none" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"><path d="M1 13L7 7L1 1" stroke="#0C0E16" stroke-opacity="0.6" stroke-width="2" stroke-linecap="round" stroke-linejoin="round"/></svg></a><br/><a href="#refer6">Tableau 6 - Score de Child-Pugh<svg width="8" height="14" viewBox="0 0 8 14" fill="none" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"><path d="M1 13L7 7L1 1" stroke="#0C0E16" stroke-opacity="0.6" stroke-width="2" stroke-linecap="round" stroke-linejoin="round"/></svg></a></td></tr></tbody></table>

<table id="refer1" border="1" cellpadding="5"><caption>Tableau 1 - Diagnostic de cirrhose</caption><tbody><tr><th>Bilan de 1<sup>&egrave;re</sup> intention</th></tr><tr><td style="background-color: #bef2d3; text-align: center;"><strong>Biologie (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/suspicion-de-cirrhose-bilan-de-1ere-intention" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>)</strong></td></tr><tr><td><ul><li>ASAT, ALAT, PAL, GGT, Bilirubine,</li><li>NFS,</li><li>TP,</li><li>Glyc&eacute;mie &agrave; jeun, Cholest&eacute;rol total, triglyc&eacute;rides,</li><li>Electrophor&egrave;se des prot&eacute;ines s&eacute;riques,</li><li>Ferritine, c&oelig;fficient de saturation de la transferrine,</li><li>S&eacute;rologie VHB (+ s&eacute;rologie VHD si AgHBs +),</li><li>S&eacute;rologie VHC (+ PCR en cas de positivit&eacute;),</li><li>S&eacute;rologie VHA (IgG),</li><li>S&eacute;rologie VIH.</li></ul></td></tr><tr><td id="refer1b" style="background-color: #bef2d3; text-align: center;"><strong>Imagerie : &eacute;chographie h&eacute;patique + doppler (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/suspicion-de-cirrhose-echographie" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>)</strong></td></tr><tr><td>Recherche de :<ul><li>Dysmorphie h&eacute;patique,</li><li>Signes d'hypertension portale :<ul><li>Spl&eacute;nom&eacute;galie,</li><li>Modification du flux porte,</li><li>Circulation veineuse collat&eacute;rale,</li><li>Ascite,</li></ul></li><li>L&eacute;sions focales,</li><li>Obstruction des veines sus-h&eacute;patiques.</li></ul></td></tr><tr><td style="background-color: #bef2d3; text-align: center;"><strong>Avis sp&eacute;cialis&eacute; n&eacute;cessaire pour toute suspicion de cirrhose, apr&egrave;s r&eacute;alisation du bilan de 1<sup>&egrave;re</sup> intention.</strong></td></tr><tr><td><ul><li>La confirmation du diagnostic de cirrhose est de l'ordre de la consultation sp&eacute;cialis&eacute;e et se basera sur une biopsie h&eacute;patique ou des tests non invasifs,</li><li>Si le diagnostic de cirrhose est confirm&eacute;, un bilan initial sera r&eacute;alis&eacute; pour &eacute;valuer la s&eacute;v&eacute;rit&eacute; et rechercher des complications.</li></ul></td></tr></tbody></table><p>&nbsp;</p><table id="refer2" border="1" cellpadding="5"><caption>Tableau 2 - Bilan initial de s&eacute;v&eacute;rit&eacute; et de suivi</caption><tbody><tr><th colspan="2">Bilan de s&eacute;v&eacute;rit&eacute; et de suivi</th></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Biologique<br />&nbsp;(<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/suivi-de-cirrhose-bilan-de-suivi-initial" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>)<br /><br /></strong></td><td><p>&nbsp;Si examens non d&eacute;j&agrave; r&eacute;alis&eacute;s :</p><ul><li>ASAT, ALAT, PAL, GGT, Bilirubine,</li><li>TP,</li><li>Albumine,</li><li>NFS,</li><li>Cr&eacute;atinine,</li><li>Alpha-f&oelig;toprot&eacute;ine.</li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Imagerie<br />(<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/suivi-de-cirrhose-echographie-hepatique" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>)<br /></strong></td><td>&Eacute;chographie h&eacute;patique (si non r&eacute;alis&eacute;e, voir <a href="#refer1b">tableau 1</a>).</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Fibroscopie &oelig;so-gastro-duod&eacute;nale (FOGD)</strong></td><td>Recherche de :<ul><li>Varices &oelig;sophagiennes (VO) ou gastriques (+ traitement si n&eacute;cessaire),</li><li>Gastropathie d'hypertension portale.</li></ul></td></tr><tr><th colspan="2">Calcul du score de s&eacute;v&eacute;rit&eacute;</th></tr><tr><td colspan="2">Score de s&eacute;v&eacute;rit&eacute; :<ul><li>Score de MELD (<a href="https://www.ordotype.fr/liens-utiles/calcul-score-meld" target="_blank" rel="noopener">calculateur</a>),</li><li>Score de Child-Pugh (<a href="https://www.ordotype.fr/liens-utiles/caculateur-de-score-de-child-pugh" target="_blank" rel="noopener">calculateur</a>) (<a href="#refer6">tableau 6</a>).</li></ul></td></tr></tbody></table><p>&nbsp;</p><table id="refer3" border="1" cellpadding="5"><caption>Tableau 3 : Bilan de suivi d'une cirrhose Child A</caption><tbody><tr><th colspan="2">Mesures g&eacute;n&eacute;rales&nbsp;</th></tr><tr><td colspan="2"><ul><li><strong>Prise en charge &agrave; 100 % : ALD&nbsp;n<sup>o</sup>&nbsp;6</strong></li><li>&Eacute;ducation du patient (<a href="https://www.ordotype.fr/recommandations/cirrhose" target="_blank" rel="noopener">version imprimable</a>) :<ul><li>Rappel des risques de l'autom&eacute;dication :<ul><li>&Eacute;viter la prise d'AINS, d'aspirine ou de s&eacute;datifs,</li><li>Prise de parac&eacute;tamol possible sans d&eacute;passer 3 g/j,</li></ul></li><li>Arr&ecirc;t de l'alcool (voir <a href="https://www.ordotype.fr/pathologies/alcool" target="_blank" rel="noopener">fiche</a>),</li><li>Arr&ecirc;t du tabac (voir <a href="https://www.ordotype.fr/pathologies/tabagisme" target="_blank" rel="noopener">fiche</a>) et de la consommation de cannabis,</li><li>Arr&ecirc;t de la consommation de drogues illicites,</li><li>Traitement pr&eacute;coce des infections (examens cutan&eacute;s fr&eacute;quents),</li><li>Bonne hygi&egrave;ne bucco-dentaire,</li><li>R&eacute;duction d'un exc&egrave;s pond&eacute;ral (voir <a href="https://www.ordotype.fr/pathologies/regime-surpoids" target="_blank" rel="noopener">fiche</a>),</li><li>Alimentation &eacute;quilibr&eacute;e,</li><li>Pratique d'une activit&eacute; physique r&eacute;guli&egrave;re adapt&eacute;e (voir fiche d'aide &agrave; la prescription),</li></ul></li><li>Information sur l'existence de r&eacute;seaux de soins et d'associations de patients,</li><li>Vaccinations VHA, VHB, pneumocoque et grippe (<a href="#refer5">tableau 5</a>).</li></ul></td></tr><tr><th colspan="2"><strong>Suivi paraclinique</strong></th></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Bilan semestriel</strong></td><td><ul><li>Alpha-f&oelig;to-prot&eacute;ine (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/suivi-de-cirrhose-alpha-foetoproteine" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>),</li><li>&Eacute;chographie h&eacute;patique + Doppler (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/suivi-de-cirrhose-echographie-hepatique" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>).</li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Bilan annuel</strong></td><td><ul><li>Biologique (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/suivi-de-cirrhose-bilan-biologique-de-suivi-annuel" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>) :<ul><li>ASAT, ALAT, PAL, GGT, Bilirubine,</li><li>TP,</li><li>Albumine,</li><li>NFS,</li><li>Cr&eacute;atinine,</li><li>Glyc&eacute;mie &agrave; jeun,</li><li>Alpha-f&oelig;toprot&eacute;ine,</li></ul></li><li>&Eacute;chographie h&eacute;patique + Doppler (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/suivi-de-cirrhose-echographie-hepatique" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>).</li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>FOGD</strong></td><td><ul><li>Tous les 2-3 ans en l'absence de VO,</li><li>Tous les 1 &agrave; 2 ans si VO de grade 1.</li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Ost&eacute;odensitom&eacute;trie<br />(voir <a href="https://www.ordotype.fr/pathologies/osteoporose" target="_blank" rel="noopener">fiche</a>)</strong></td><td>Si au moins 1 facteur de fragilit&eacute; osseuse :<ul><li>Corticoth&eacute;rapie au long cours (&gt;7,5 mg/j, &gt; 3 mois).</li><li>Hypogonadisme prolong&eacute; (dont m&eacute;nopause).</li><li>IMC &lt; 19&nbsp;kg/m<sup>2</sup>,</li><li>M&eacute;nopause &lt; 45 ans,</li><li>ATCD personnels ou familiaux de fractures p&eacute;riph&eacute;riques ou vert&eacute;brales.</li></ul></td></tr></tbody></table><p>&nbsp;</p><table id="refer4" border="1" cellpadding="5"><caption>Tableau 4 - Principales &eacute;tiologies de cirrhose</caption><tbody><tr><th><strong>&Eacute;tiologies</strong></th><th><strong>&Eacute;l&eacute;ments d'orientation</strong></th></tr><tr><td style="background-color: #bef2d3; text-align: center;" colspan="2"><strong>Fr&eacute;quentes</strong></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Alcool</strong></td><td>Rapport ASAT/ALAT&gt; 2&nbsp;</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>VHB</strong></td><td>AgHBs +</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>VHC</strong></td><td>S&eacute;rologie VHC + <strong>ET&nbsp;</strong> PCR VHC +</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>St&eacute;athopathie m&eacute;tabolique</strong></td><td>Surpoids, diab&egrave;te, dyslipid&eacute;mie, syndrome m&eacute;tabolique, histologie</td></tr><tr><td style="background-color: #bef2d3; text-align: center;" colspan="2"><strong>&nbsp;Rares</strong></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>VHB + VHD</strong></td><td>AgHBs + et PCR VHD +</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Cholangite biliaire primitive</strong></td><td>Anticorps anti-mitochondries M2, histologie</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Cholangite scl&eacute;rosante primitive</strong></td><td>Bili-IRM, contexte de MICI</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Cirrhose biliaire secondaire</strong></td><td>Obstruction chronique des voies biliaires</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>H&eacute;patite auto-immune</strong></td><td>Anticorps anti-tissus (anti-mucles lisses, anti-LKM, anti-LC 1), histologie</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>H&eacute;mochromatose g&eacute;n&eacute;tique<br />(voir <a href="https://www.ordotype.fr/pathologies/hyperferritinemie" target="_blank" rel="noopener">fiche</a>)</strong></td><td>C&oelig;fficient de saturation de la transferrine &gt; 45%, ferritine ↗, mutation, du g&egrave;ne <em>HFE</em>.</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Syndome de Budd-Chiari</strong></td><td>Obstruction des veines sus-h&eacute;patique (imagerie)</td></tr><tr><td style="background-color: #bef2d3; text-align: center;" colspan="2"><strong>Tr&egrave;s rares</strong></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Maladie de Wilson</strong></td><td>Cuivre urinaire des 24h ↗, c&eacute;ruloplasmine ↘, anneau de Kayser-Fleischer, tests g&eacute;n&eacute;tiques, biopsie</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>D&eacute;ficit en &alpha;1-antitrypsine</strong></td><td>&alpha;1-antitrypsine effondr&eacute;e, emphys&egrave;me pulmonaire</td></tr></tbody></table><p>&nbsp;</p><table id="refer5" border="1" cellpadding="5"><caption>Tableau 5 - Vaccinations recommand&eacute;es pour les adultes vivant avec une maladie du foie</caption><tbody><tr><th><strong>Vaccin</strong></th><th><strong>Sch&eacute;ma vaccinal</strong></th></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Vaccination de la population g&eacute;n&eacute;rale</strong></td><td>Suivre les recommandations de la population g&eacute;n&eacute;rale adulte (voir <a href="https://www.ordotype.fr/pathologies/vaccination" target="_blank" rel="noopener">fiche</a>).</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>H&eacute;patite A</strong></td><td><ul><li>AVAXIM 160<sup>&reg;&nbsp;</sup>: 2 doses : M0&nbsp;&rarr; M6 &agrave; M12 (jusqu'&agrave; M36) (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/vaccin-hepatite-a-avaxim-adulte" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>),</li><li>HAVRIX 1440<sup>&reg;&nbsp;</sup>: 2 doses : M0&nbsp;&rarr; M6 &agrave; M12 (jusqu'&agrave; M60) (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/vaccin-hepatite-a-havrix-adulte" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>),</li><li>VAQTA 50<sup>&reg; </sup>: 2 doses : M0&nbsp;&rarr; M6 &agrave; M18 (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/vaccin-hepatite-a-vaqta-adulte" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>),</li><li>TWINRIX ADULTE<sup>&reg;&nbsp;</sup>(combin&eacute; VHA+VHB) : 3 doses M0&nbsp;&rarr; M1 &rarr; M6) (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/vaccin-hepatite-a-et-b-twinrix-adulte" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>).</li></ul><strong>Infos :</strong><ul><li>Pas de rappel apr&egrave;s la 2<sup>&egrave;me</sup> dose,</li><li>Rembours&eacute; en cas d'h&eacute;patopathie chronique active,</li><li>S&eacute;rologie (IgG) possible avant le vaccin pour v&eacute;rifier l'absence d'immunsation.</li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>H&eacute;patite B</strong></td><td><strong>R&eacute;sultats de la s&eacute;rologie VHB :</strong><ul><li>Ag HBs -, et :<ul><li>Ac anti-HBs - (&lt;10 UI/L), Ac anti-HBc - : vacciner (sch&eacute;ma complet),</li><li>Ac anti-HBs + (10-99 UI/L), Ac anti-HBc- : en l'absence de preuve vaccinale, administrer 1 dose unique,</li><li>Ac anti-HBs + (&gt; 100 UI/L), Ac anti-HBc - : pas d'indication vaccinale,</li><li>Ac anti-HBs + ou -, anti-HBc + : pas d'indication vaccinale.</li></ul></li></ul><strong>Sch&eacute;ma complet</strong> (2 possibilit&eacute;s) :<ul><li>Possibilit&eacute; 1 (3 doses) :<ul><li>Dose 1 : M0,</li><li>Dose 2 : 1-2 mois apr&egrave;s la dose 1 (M1 ou M2),</li><li>Dose 3 : 6 mois apr&egrave;s la dose 2 (M7 ou M8),</li></ul></li><li>Possibilit&eacute; 2 (1 dose puis contr&ocirc;le) :<ul><li>Dose 1 : M0,</li><li>S&eacute;rologie de contr&ocirc;le 4 &agrave; 8 semaines apr&egrave;s la dose 1 :<ul><li>Ac anti-HBs &gt; 100 UI/L : stop,</li><li>Ac &lt; 100 UI/L :<ul><li>Faire la dose 2, 1 mois plus tard,</li><li>Faire la dose 3, 6 mois apr&egrave;s la dose 2.</li></ul></li></ul></li></ul></li></ul>Vaccins disponibles (adulte) :<ul><li>ENGERIX B 20 &micro;g<sup>&reg;</sup> <a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/engerix-adulte" target="_blank" rel="noopener">(ordonnance)</a>,</li><li>HBVAXPRO 10 &micro;g<sup>&reg;</sup> (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/vaccin-hepatite-b-hbvaxpro-adulte" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>),</li><li>TWINRIX ADULTE<sup>&reg;</sup>&nbsp;(combin&eacute; VHA + VHB, 3 doses : M0&nbsp;&rarr; M1&nbsp;&rarr; M6) (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/vaccin-hepatite-a-et-b-twinrix-adulte" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>).</li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Grippe</strong></td><td>Vaccination annuelle</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Pneumocoque</strong></td><td><ul><li data-w-id="b33703be-83f4-c018-4b4f-928eae19ce36" data-wf-id="[&quot;b33703be-83f4-c018-4b4f-928eae19ce36&quot;]" data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input">1 dose de vaccin 13-valent (PREVENAR13<sup>&reg;</sup>) (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/cirrhose-prevenar-13-pneumocoque-13-valent" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>),</li><li data-w-id="1b2c7c7f-192c-9995-542b-6683a3ae7aa4" data-wf-id="[&quot;1b2c7c7f-192c-9995-542b-6683a3ae7aa4&quot;]" data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input">2 mois plus tard : 1 dose de vaccin 23 valent (PNEUMOVAX<sup>&reg;</sup>) (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/cirrhose-pneumovax-pneumocoque-23-valent" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>),</li><li data-w-id="a8fc10d8-4c9b-a9ca-2b5d-f0d2babf2eba" data-wf-id="[&quot;a8fc10d8-4c9b-a9ca-2b5d-f0d2babf2eba&quot;]" data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input">Puis tous les 5 ans : 1 dose de vaccin-23 (PNEUMOVAX<sup>&reg;</sup>) (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/cirrhose-pneumovax-pneumocoque-23-valent" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>).</li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>COVID-19</strong></td><td>Indiqu&eacute;, pas d'adaptation par rapport &agrave; la population g&eacute;n&eacute;rale</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Vaccination de l'entourage</strong></td><td>Vaccination de l'entourage chaque ann&eacute;e contre la grippe</td></tr></tbody></table><p>&nbsp;</p><table id="refer6" border="1" cellpadding="5"><caption>Tableau 6 - Score de Child-Pugh</caption><tbody><tr><th colspan="4">Score de Child-Pugh</th></tr><tr><td style="text-align: center;">&nbsp;</td><td style="text-align: center;"><strong>1 point</strong></td><td style="text-align: center;"><strong>2 points</strong></td><td style="text-align: center;"><strong>3 points</strong></td></tr><tr><td>&nbsp;Enc&eacute;phalopathie</td><td style="text-align: center;">Absente</td><td style="text-align: center;">Grade 1 ou 2</td><td style="text-align: center;">Grade 3 ou 4</td></tr><tr><td>&nbsp;Ascite</td><td style="text-align: center;">Absente</td><td style="text-align: center;">Minime</td><td style="text-align: center;">Mod&eacute;r&eacute;e&nbsp;</td></tr><tr><td>&nbsp;Bilirubine totale&nbsp;(&micro;mol/L)&nbsp;</td><td style="text-align: center;">&nbsp;&lt;35</td><td style="text-align: center;">&nbsp;35-50</td><td style="text-align: center;">&gt;50</td></tr><tr><td>&nbsp;Albumine (g/L)</td><td style="text-align: center;">&nbsp;&gt;35</td><td style="text-align: center;">&nbsp;28 &agrave; 35</td><td style="text-align: center;">&lt;28</td></tr><tr><td>&nbsp;TP(%)</td><td style="text-align: center;">&nbsp;&gt;50</td><td style="text-align: center;">&nbsp;40-50</td><td style="text-align: center;">&lt;40</td></tr><tr><td colspan="4"><ul><li>Classe A : entre 5 et 6 points (cirrhose compens&eacute;e)</li><li>Classe B : entre 7 et 9 points (cirrhose d&eacute;compens&eacute;e)</li><li>Classe C : entre 10 et 15 points&nbsp;(cirrhose d&eacute;compens&eacute;e)</li></ul></td></tr></tbody></table>‍

<table id="refer1" border="1" cellpadding="5"><caption>Tableau 1 - Diagnostic de cirrhose</caption><tbody><tr><th>Bilan de 1<sup>&egrave;re</sup> intention</th></tr><tr><td style="background-color: #bef2d3; text-align: center;"><strong>Biologie (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/suspicion-de-cirrhose-bilan-de-1ere-intention" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>)</strong></td></tr><tr><td><ul><li>ASAT, ALAT, PAL, GGT, Bilirubine,</li><li>NFS,</li><li>TP,</li><li>Glyc&eacute;mie &agrave; jeun, Cholest&eacute;rol total, triglyc&eacute;rides,</li><li>Electrophor&egrave;se des prot&eacute;ines s&eacute;riques,</li><li>Ferritine, c&oelig;fficient de saturation de la transferrine,</li><li>S&eacute;rologie VHB (+ s&eacute;rologie VHD si AgHBs +),</li><li>S&eacute;rologie VHC (+ PCR en cas de positivit&eacute;),</li><li>S&eacute;rologie VHA (IgG),</li><li>S&eacute;rologie VIH.</li></ul></td></tr><tr><td id="refer1b" style="background-color: #bef2d3; text-align: center;"><strong>Imagerie : &eacute;chographie h&eacute;patique + doppler (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/suspicion-de-cirrhose-echographie" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>)</strong></td></tr><tr><td>Recherche de :<ul><li>Dysmorphie h&eacute;patique,</li><li>Signes d'hypertension portale :<ul><li>Spl&eacute;nom&eacute;galie,</li><li>Modification du flux porte,</li><li>Circulation veineuse collat&eacute;rale,</li><li>Ascite,</li></ul></li><li>L&eacute;sions focales,</li><li>Obstruction des veines sus-h&eacute;patiques.</li></ul></td></tr><tr><td style="background-color: #bef2d3; text-align: center;"><strong>Avis sp&eacute;cialis&eacute; n&eacute;cessaire pour toute suspicion de cirrhose, apr&egrave;s r&eacute;alisation du bilan de 1<sup>&egrave;re</sup> intention.</strong></td></tr><tr><td><ul><li>La confirmation du diagnostic de cirrhose est de l'ordre de la consultation sp&eacute;cialis&eacute;e et se basera sur une biopsie h&eacute;patique ou des tests non invasifs,</li><li>Si le diagnostic de cirrhose est confirm&eacute;, un bilan initial sera r&eacute;alis&eacute; pour &eacute;valuer la s&eacute;v&eacute;rit&eacute; et rechercher des complications.</li></ul></td></tr></tbody></table><p>&nbsp;</p><table id="refer2" border="1" cellpadding="5"><caption>Tableau 2 - Bilan initial de s&eacute;v&eacute;rit&eacute; et de suivi</caption><tbody><tr><th colspan="2">Bilan de s&eacute;v&eacute;rit&eacute; et de suivi</th></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Biologique<br />&nbsp;(<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/suivi-de-cirrhose-bilan-de-suivi-initial" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>)<br /><br /></strong></td><td><p>&nbsp;Si examens non d&eacute;j&agrave; r&eacute;alis&eacute;s :</p><ul><li>ASAT, ALAT, PAL, GGT, Bilirubine,</li><li>TP,</li><li>Albumine,</li><li>NFS,</li><li>Cr&eacute;atinine,</li><li>Alpha-f&oelig;toprot&eacute;ine.</li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Imagerie<br />(<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/suivi-de-cirrhose-echographie-hepatique" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>)<br /></strong></td><td>&Eacute;chographie h&eacute;patique (si non r&eacute;alis&eacute;e, voir <a href="#refer1b">tableau 1</a>).</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Fibroscopie &oelig;so-gastro-duod&eacute;nale (FOGD)</strong></td><td>Recherche de :<ul><li>Varices &oelig;sophagiennes (VO) ou gastriques (+ traitement si n&eacute;cessaire),</li><li>Gastropathie d'hypertension portale.</li></ul></td></tr><tr><th colspan="2">Calcul du score de s&eacute;v&eacute;rit&eacute;</th></tr><tr><td colspan="2">Score de s&eacute;v&eacute;rit&eacute; :<ul><li>Score de MELD (<a href="https://www.ordotype.fr/liens-utiles/calcul-score-meld" target="_blank" rel="noopener">calculateur</a>),</li><li>Score de Child-Pugh (<a href="https://www.ordotype.fr/liens-utiles/caculateur-de-score-de-child-pugh" target="_blank" rel="noopener">calculateur</a>) (<a href="#refer6">tableau 6</a>).</li></ul></td></tr></tbody></table><p>&nbsp;</p><table id="refer3" border="1" cellpadding="5"><caption>Tableau 3 : Bilan de suivi d'une cirrhose Child A</caption><tbody><tr><th colspan="2">Mesures g&eacute;n&eacute;rales&nbsp;</th></tr><tr><td colspan="2"><ul><li><strong>Prise en charge &agrave; 100 % : ALD&nbsp;n<sup>o</sup>&nbsp;6</strong></li><li>&Eacute;ducation du patient (<a href="https://www.ordotype.fr/recommandations/cirrhose" target="_blank" rel="noopener">version imprimable</a>) :<ul><li>Rappel des risques de l'autom&eacute;dication :<ul><li>&Eacute;viter la prise d'AINS, d'aspirine ou de s&eacute;datifs,</li><li>Prise de parac&eacute;tamol possible sans d&eacute;passer 3 g/j,</li></ul></li><li>Arr&ecirc;t de l'alcool (voir <a href="https://www.ordotype.fr/pathologies/alcool" target="_blank" rel="noopener">fiche</a>),</li><li>Arr&ecirc;t du tabac (voir <a href="https://www.ordotype.fr/pathologies/tabagisme" target="_blank" rel="noopener">fiche</a>) et de la consommation de cannabis,</li><li>Arr&ecirc;t de la consommation de drogues illicites,</li><li>Traitement pr&eacute;coce des infections (examens cutan&eacute;s fr&eacute;quents),</li><li>Bonne hygi&egrave;ne bucco-dentaire,</li><li>R&eacute;duction d'un exc&egrave;s pond&eacute;ral (voir <a href="https://www.ordotype.fr/pathologies/regime-surpoids" target="_blank" rel="noopener">fiche</a>),</li><li>Alimentation &eacute;quilibr&eacute;e,</li><li>Pratique d'une activit&eacute; physique r&eacute;guli&egrave;re adapt&eacute;e (voir fiche d'aide &agrave; la prescription),</li></ul></li><li>Information sur l'existence de r&eacute;seaux de soins et d'associations de patients,</li><li>Vaccinations VHA, VHB, pneumocoque et grippe (<a href="#refer5">tableau 5</a>).</li></ul></td></tr><tr><th colspan="2"><strong>Suivi paraclinique</strong></th></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Bilan semestriel</strong></td><td><ul><li>Alpha-f&oelig;to-prot&eacute;ine (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/suivi-de-cirrhose-alpha-foetoproteine" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>),</li><li>&Eacute;chographie h&eacute;patique + Doppler (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/suivi-de-cirrhose-echographie-hepatique" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>).</li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Bilan annuel</strong></td><td><ul><li>Biologique (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/suivi-de-cirrhose-bilan-biologique-de-suivi-annuel" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>) :<ul><li>ASAT, ALAT, PAL, GGT, Bilirubine,</li><li>TP,</li><li>Albumine,</li><li>NFS,</li><li>Cr&eacute;atinine,</li><li>Glyc&eacute;mie &agrave; jeun,</li><li>Alpha-f&oelig;toprot&eacute;ine,</li></ul></li><li>&Eacute;chographie h&eacute;patique + Doppler (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/suivi-de-cirrhose-echographie-hepatique" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>).</li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>FOGD</strong></td><td><ul><li>Tous les 2-3 ans en l'absence de VO,</li><li>Tous les 1 &agrave; 2 ans si VO de grade 1.</li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Ost&eacute;odensitom&eacute;trie<br />(voir <a href="https://www.ordotype.fr/pathologies/osteoporose" target="_blank" rel="noopener">fiche</a>)</strong></td><td>Si au moins 1 facteur de fragilit&eacute; osseuse :<ul><li>Corticoth&eacute;rapie au long cours (&gt;7,5 mg/j, &gt; 3 mois).</li><li>Hypogonadisme prolong&eacute; (dont m&eacute;nopause).</li><li>IMC &lt; 19&nbsp;kg/m<sup>2</sup>,</li><li>M&eacute;nopause &lt; 45 ans,</li><li>ATCD personnels ou familiaux de fractures p&eacute;riph&eacute;riques ou vert&eacute;brales.</li></ul></td></tr></tbody></table><p>&nbsp;</p><table id="refer4" border="1" cellpadding="5"><caption>Tableau 4 - Principales &eacute;tiologies de cirrhose</caption><tbody><tr><th><strong>&Eacute;tiologies</strong></th><th><strong>&Eacute;l&eacute;ments d'orientation</strong></th></tr><tr><td style="background-color: #bef2d3; text-align: center;" colspan="2"><strong>Fr&eacute;quentes</strong></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Alcool</strong></td><td>Rapport ASAT/ALAT&gt; 2&nbsp;</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>VHB</strong></td><td>AgHBs +</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>VHC</strong></td><td>S&eacute;rologie VHC + <strong>ET&nbsp;</strong> PCR VHC +</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>St&eacute;athopathie m&eacute;tabolique</strong></td><td>Surpoids, diab&egrave;te, dyslipid&eacute;mie, syndrome m&eacute;tabolique, histologie</td></tr><tr><td style="background-color: #bef2d3; text-align: center;" colspan="2"><strong>&nbsp;Rares</strong></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>VHB + VHD</strong></td><td>AgHBs + et PCR VHD +</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Cholangite biliaire primitive</strong></td><td>Anticorps anti-mitochondries M2, histologie</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Cholangite scl&eacute;rosante primitive</strong></td><td>Bili-IRM, contexte de MICI</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Cirrhose biliaire secondaire</strong></td><td>Obstruction chronique des voies biliaires</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>H&eacute;patite auto-immune</strong></td><td>Anticorps anti-tissus (anti-mucles lisses, anti-LKM, anti-LC 1), histologie</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>H&eacute;mochromatose g&eacute;n&eacute;tique<br />(voir <a href="https://www.ordotype.fr/pathologies/hyperferritinemie" target="_blank" rel="noopener">fiche</a>)</strong></td><td>C&oelig;fficient de saturation de la transferrine &gt; 45%, ferritine ↗, mutation, du g&egrave;ne <em>HFE</em>.</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Syndome de Budd-Chiari</strong></td><td>Obstruction des veines sus-h&eacute;patique (imagerie)</td></tr><tr><td style="background-color: #bef2d3; text-align: center;" colspan="2"><strong>Tr&egrave;s rares</strong></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Maladie de Wilson</strong></td><td>Cuivre urinaire des 24h ↗, c&eacute;ruloplasmine ↘, anneau de Kayser-Fleischer, tests g&eacute;n&eacute;tiques, biopsie</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>D&eacute;ficit en &alpha;1-antitrypsine</strong></td><td>&alpha;1-antitrypsine effondr&eacute;e, emphys&egrave;me pulmonaire</td></tr></tbody></table><p>&nbsp;</p><table id="refer5" border="1" cellpadding="5"><caption>Tableau 5 - Vaccinations recommand&eacute;es pour les adultes vivant avec une maladie du foie</caption><tbody><tr><th><strong>Vaccin</strong></th><th><strong>Sch&eacute;ma vaccinal</strong></th></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Vaccination de la population g&eacute;n&eacute;rale</strong></td><td>Suivre les recommandations de la population g&eacute;n&eacute;rale adulte (voir <a href="https://www.ordotype.fr/pathologies/vaccination" target="_blank" rel="noopener">fiche</a>).</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>H&eacute;patite A</strong></td><td><ul><li>AVAXIM 160<sup>&reg;&nbsp;</sup>: 2 doses : M0&nbsp;&rarr; M6 &agrave; M12 (jusqu'&agrave; M36) (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/vaccin-hepatite-a-avaxim-adulte" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>),</li><li>HAVRIX 1440<sup>&reg;&nbsp;</sup>: 2 doses : M0&nbsp;&rarr; M6 &agrave; M12 (jusqu'&agrave; M60) (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/vaccin-hepatite-a-havrix-adulte" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>),</li><li>VAQTA 50<sup>&reg; </sup>: 2 doses : M0&nbsp;&rarr; M6 &agrave; M18 (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/vaccin-hepatite-a-vaqta-adulte" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>),</li><li>TWINRIX ADULTE<sup>&reg;&nbsp;</sup>(combin&eacute; VHA+VHB) : 3 doses M0&nbsp;&rarr; M1 &rarr; M6) (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/vaccin-hepatite-a-et-b-twinrix-adulte" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>).</li></ul><strong>Infos :</strong><ul><li>Pas de rappel apr&egrave;s la 2<sup>&egrave;me</sup> dose,</li><li>Rembours&eacute; en cas d'h&eacute;patopathie chronique active,</li><li>S&eacute;rologie (IgG) possible avant le vaccin pour v&eacute;rifier l'absence d'immunsation.</li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>H&eacute;patite B</strong></td><td><strong>R&eacute;sultats de la s&eacute;rologie VHB :</strong><ul><li>Ag HBs -, et :<ul><li>Ac anti-HBs - (&lt;10 UI/L), Ac anti-HBc - : vacciner (sch&eacute;ma complet),</li><li>Ac anti-HBs + (10-99 UI/L), Ac anti-HBc- : en l'absence de preuve vaccinale, administrer 1 dose unique,</li><li>Ac anti-HBs + (&gt; 100 UI/L), Ac anti-HBc - : pas d'indication vaccinale,</li><li>Ac anti-HBs + ou -, anti-HBc + : pas d'indication vaccinale.</li></ul></li></ul><strong>Sch&eacute;ma complet</strong> (2 possibilit&eacute;s) :<ul><li>Possibilit&eacute; 1 (3 doses) :<ul><li>Dose 1 : M0,</li><li>Dose 2 : 1-2 mois apr&egrave;s la dose 1 (M1 ou M2),</li><li>Dose 3 : 6 mois apr&egrave;s la dose 2 (M7 ou M8),</li></ul></li><li>Possibilit&eacute; 2 (1 dose puis contr&ocirc;le) :<ul><li>Dose 1 : M0,</li><li>S&eacute;rologie de contr&ocirc;le 4 &agrave; 8 semaines apr&egrave;s la dose 1 :<ul><li>Ac anti-HBs &gt; 100 UI/L : stop,</li><li>Ac &lt; 100 UI/L :<ul><li>Faire la dose 2, 1 mois plus tard,</li><li>Faire la dose 3, 6 mois apr&egrave;s la dose 2.</li></ul></li></ul></li></ul></li></ul>Vaccins disponibles (adulte) :<ul><li>ENGERIX B 20 &micro;g<sup>&reg;</sup> <a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/engerix-adulte" target="_blank" rel="noopener">(ordonnance)</a>,</li><li>HBVAXPRO 10 &micro;g<sup>&reg;</sup> (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/vaccin-hepatite-b-hbvaxpro-adulte" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>),</li><li>TWINRIX ADULTE<sup>&reg;</sup>&nbsp;(combin&eacute; VHA + VHB, 3 doses : M0&nbsp;&rarr; M1&nbsp;&rarr; M6) (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/vaccin-hepatite-a-et-b-twinrix-adulte" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>).</li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Grippe</strong></td><td>Vaccination annuelle</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Pneumocoque</strong></td><td><ul><li data-w-id="b33703be-83f4-c018-4b4f-928eae19ce36" data-wf-id="[&quot;b33703be-83f4-c018-4b4f-928eae19ce36&quot;]" data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input">1 dose de vaccin 13-valent (PREVENAR13<sup>&reg;</sup>) (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/cirrhose-prevenar-13-pneumocoque-13-valent" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>),</li><li data-w-id="1b2c7c7f-192c-9995-542b-6683a3ae7aa4" data-wf-id="[&quot;1b2c7c7f-192c-9995-542b-6683a3ae7aa4&quot;]" data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input">2 mois plus tard : 1 dose de vaccin 23 valent (PNEUMOVAX<sup>&reg;</sup>) (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/cirrhose-pneumovax-pneumocoque-23-valent" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>),</li><li data-w-id="a8fc10d8-4c9b-a9ca-2b5d-f0d2babf2eba" data-wf-id="[&quot;a8fc10d8-4c9b-a9ca-2b5d-f0d2babf2eba&quot;]" data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input">Puis tous les 5 ans : 1 dose de vaccin-23 (PNEUMOVAX<sup>&reg;</sup>) (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/cirrhose-pneumovax-pneumocoque-23-valent" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>).</li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>COVID-19</strong></td><td>Indiqu&eacute;, pas d'adaptation par rapport &agrave; la population g&eacute;n&eacute;rale</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Vaccination de l'entourage</strong></td><td>Vaccination de l'entourage chaque ann&eacute;e contre la grippe</td></tr></tbody></table><p>&nbsp;</p><table id="refer6" border="1" cellpadding="5"><caption>Tableau 6 - Score de Child-Pugh</caption><tbody><tr><th colspan="4">Score de Child-Pugh</th></tr><tr><td style="text-align: center;">&nbsp;</td><td style="text-align: center;"><strong>1 point</strong></td><td style="text-align: center;"><strong>2 points</strong></td><td style="text-align: center;"><strong>3 points</strong></td></tr><tr><td>&nbsp;Enc&eacute;phalopathie</td><td style="text-align: center;">Absente</td><td style="text-align: center;">Grade 1 ou 2</td><td style="text-align: center;">Grade 3 ou 4</td></tr><tr><td>&nbsp;Ascite</td><td style="text-align: center;">Absente</td><td style="text-align: center;">Minime</td><td style="text-align: center;">Mod&eacute;r&eacute;e&nbsp;</td></tr><tr><td>&nbsp;Bilirubine totale&nbsp;(&micro;mol/L)&nbsp;</td><td style="text-align: center;">&nbsp;&lt;35</td><td style="text-align: center;">&nbsp;35-50</td><td style="text-align: center;">&gt;50</td></tr><tr><td>&nbsp;Albumine (g/L)</td><td style="text-align: center;">&nbsp;&gt;35</td><td style="text-align: center;">&nbsp;28 &agrave; 35</td><td style="text-align: center;">&lt;28</td></tr><tr><td>&nbsp;TP(%)</td><td style="text-align: center;">&nbsp;&gt;50</td><td style="text-align: center;">&nbsp;40-50</td><td style="text-align: center;">&lt;40</td></tr><tr><td colspan="4"><ul><li>Classe A : entre 5 et 6 points (cirrhose compens&eacute;e)</li><li>Classe B : entre 7 et 9 points (cirrhose d&eacute;compens&eacute;e)</li><li>Classe C : entre 10 et 15 points&nbsp;(cirrhose d&eacute;compens&eacute;e)</li></ul></td></tr></tbody></table>‍

Contenu Premium

Vous n’avez plus accès à ce contenu premium car votre mois d’essai est terminé.

Réduisez votre charge mentale

Plus besoin de multiplier les sources pour trouver une information fiable et à jour. Ordotype centralise toutes les informations dans un seul moteur de recherche.

Gagnez du temps

Ne perdez plus de temps à réécrire les mêmes informations grâce aux 1500+ ordonnances types et conseils patients prérédigés.

Restez à jour

Ordotype veille pour vous et s’adapte en continu aux nouvelles recommandations. Notre équipe veille à ce que nos fiches soient toujours d’actualités.

clé

Contenu Premium

Réduisez votre charge mentale

Plus besoin de multiplier les sources pour trouver une information fiable et à jour. Ordotype centralise toutes les informations dans un seul moteur de recherche.

Gagnez du temps

Ne perdez plus de temps à réécrire les mêmes informations grâce aux 1500+ ordonnances types et conseils patients prérédigés.

Restez à jour

Ordotype veille pour vous et s’adapte en continu aux nouvelles recommandations. Notre équipe veille à ce que nos fiches soient toujours d’actualités.

clé

Sources et recommandations

Critères diagnostiques et bilan initial de la cirrhose non compliquée
(
2008
)
-
HAS Haute Autorité de Santé
HAS Haute Autorité de Santé
Surveillance des malades atteints de cirrhose non compliquée
(
2007
)
-
HAS Haute Autorité de Santé
HAS Haute Autorité de Santé
Cirrhose et complications
(
2018
)
-
CDU-HGE Collégiale des universitaires en Hépato-gastro-entéologie‍
CDU-HGE Collégiale des universitaires en Hépato-gastro-entéologie‍
Vaccination des personnes avec une maladie du foie
(
2017
)
-
Santé Publique France Santé Publique France
Santé Publique France Santé Publique France
Prévention, diagnostic et traitement de l’ostéoporose
(
2006
)
-
HAS Haute Autorité de Santé
HAS Haute Autorité de Santé
Recommandations de la SNFGE, du GETAID, de la FFCD et de l’AFEF pour la vaccination contre le SARS-CoV-2 des patients atteints de maladies chroniques de l’appareil digestif
(
2021
)
-
SNFGE Société Nationale Française de Gastro-Entérologie‍
SNFGE Société Nationale Française de Gastro-Entérologie‍
Rattrapage vaccinal en population générale
(
2019
)
-
HAS Haute Autorité de Santé
HAS Haute Autorité de Santé
Cirrhoses
(
2008
)
-
HAS Haute Autorité de Santé
HAS Haute Autorité de Santé

Auteur(s)

Dr.
Guillaume
Rollin
-
DES Médecine interne
Dr.
Louis
Malachane
-
DES Médecine générale

Relecteur(s)

Dr.
Nicolas
Rollin
-
DES Gastro-entérologie et hépatologie
Dr.
Marine
Laperousse
-
DES Médecine génerale
Pour savoir quelle ordonnance utiliser, consultez les rappels cliniques.
Bilans
Pour savoir quelle ordonnance utiliser, consultez les rappels cliniques.
Traitements
Formations de nos partenaires en lien avec la thématique

Résumé des recommandations récentes et ordonnances types de bilans et traitements pour la prise en charge de la cirrhose non compliquée en médecine générale.

Rappels essentiels des revues et recommandations récentes sur le diagnostic et la prise en charge de la cirrhose non compliquée en médecine générale.

Fiches conseils imprimables pour les patients présentant une cirrhose non compliquée

Ordonnances types de bilans et rappel des principales étiologies de la cirrhose non compliquée

barrière
Page en construction

Ordotype ne se substitue ni à la décision ni à la responsabilité de prescription du professionnel de santé.

Bilans
Bilans
Bilans
Bilans
Bilans
Bilans
Traitements
Traitements
Traitements
Traitements
Traitements
Traitements
Traitements
Traitements
croix
Créer votre compte pour profiter des fonctionnalités d’Ordotype
Essai gratuit et sans engagement !