Syphilis précoce
<table id="refer1" cellpadding="5"><caption>Tableau 1 - Diagnostic</caption><tbody><tr><th style="text-align: center;" colspan="2"><strong>Définition</strong></th></tr><tr><td style="text-align: left;" colspan="2">Syphilis précoce = syphilis évoluant depuis <strong>moins de 1 an.</strong></td></tr><tr><th style="text-align: center;" colspan="2"><strong>Clinique</strong></th></tr><tr><td style="background-color: #bef2d3; text-align: center;" colspan="2"><strong>Syphilis primaire :</strong> <strong>le chancre</strong></td></tr><tr><td style="text-align: center;" colspan="2"><ul><li style="text-align: left;">Caractéristiques typiques :<ul><li>Indolore,</li><li>Fond induré et propre,</li><li>Localisation au point d'inoculation :<ul><li>Organes génitaux,</li><li>Muqueuse ano-rectale ou buccale (passe souvent inaperçu),</li></ul></li><li>Images :<ul><li><a href="https://www.ordotype.fr/images/syphilis-chancre-de-la-verge" target="_blank" rel="noopener">Chancre de la verge</a>,</li><li><a href="https://www.ordotype.fr/images/syphilis-image-dun-chancre-de-la-langue" target="_blank" rel="noopener">Chancre de la langue</a>,</li></ul></li></ul></li><li style="text-align: left;">Les chancres ne sont pas toujours typiques → toujours penser à la syphilis devant une ulcération génitale,</li><li style="text-align: left;">+/- Adénopathie régionale.</li></ul></td></tr><tr><td style="background-color: #bef2d3; text-align: center;" colspan="2"><strong>Syphilis secondaire</strong></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Délai d'apparition</strong></td><td>Environ 6 semaines, et jusqu'à 1 an aprèsle chancre.</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Forme cutanée</strong></td><td><ul><li><strong>Première floraison :</strong> roséole évoquant une virose ou une toxidermie (<a href="https://www.ordotype.fr/images/syphilis-secondaire-premiere-floraison" target="_blank" rel="noopener">image</a>),</li><li><strong>Deuxième floraison :</strong> syphilides cutanées papulo-squameuses (<a href="https://www.ordotype.fr/images/syphilis-secondaire-deuxieme-floraison" target="_blank" rel="noopener">image</a>) :<ul><li>Très polymorphes,</li><li>Toutes les lésions élémentaires sont possibles sauf les vésicules et les bulles (peut mimer une acné, un lichen...),</li><li>Atteinte palmo-plantaire très évocatrice,</li><li>Contagieuses si excoriées ou ulcérées,</li><li>Atteinte muqueuse fréquente,</li><li>+/- Alopécie.</li></ul></li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Formes extra-cutanées<br />(atteintes inconstantes)</strong></td><td><ul><li>Fébricule,</li><li>Polyadénopathie,</li><li>Arthrites,</li><li>Ostéites,</li><li>Hépatite,</li><li>Glomérulonéphrite,</li><li>Uvéite,</li><li>Méningite,</li><li>Atteinte des paires crâniennes.</li></ul></td></tr><tr><td style="background-color: #bef2d3; text-align: center;" colspan="2"><strong>Syphilis latente précoce</strong></td></tr><tr><td style="text-align: left;" colspan="2">Positivité de la sérologie en l'absence de symptômes</td></tr><tr><th style="text-align: center;" colspan="2"><strong>Paraclinique</strong></th></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Sérologie</strong><br /><strong>(<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/syphilis-serologie-diagnostique" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>)</strong></td><td><ul><li>Sérologie tréponémique (<abbr data-tooltip="Test tréponémique">TT</abbr> : <abbr data-tooltip="Enzyme immunoassay">EIA</abbr>/<abbr data-tooltip="Enzyme-linked immunosorbent assay">ELISA</abbr>/<abbr data-tooltip="Chemoluminescence assays">CIA</abbr>), à compléter par un test non tréponémique en cas de positivité (<abbr data-tooltip="Test non tréponémique">TNT</abbr> : <abbr data-tooltip="Venereal disease research laboratory">VDRL</abbr> ou <abbr data-tooltip="Rapid plasma reagin">RPR</abbr>),</li><li>Syphilis primaire : dans les 3 semaines suivant l'apparition du chancre, il est possible que la sérologie soit négative.</li><li>Interprétation : <a href="#refer3"><strong>voir tableau 3</strong></a>,</li><li>Devant une ulcération évocatrice, ne pas attendre les résultats de la sérologie pour traiter.</li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Dépistage des <abbr data-tooltip="Infection sexuellement transmissible">IST</abbr></strong></td><td><ul><li>Systématique :<ul><li><a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/ist-prise-de-risque-asymptomatique-femme-dont-rapport-oraux-et-anaux" target="_blank" rel="noopener">Ordonannce femme</a>,</li><li><a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/ist-prise-de-risque-asymptomatique-homme-dont-rapport-oraux-et-anaux" target="_blank" rel="noopener">Ordonnance homme</a>,</li></ul></li><li>Les prélèvements anaux et pharyngés ne se justifient qu'en cas de rapports sexuels anaux et/ou buccaux respectivement.</li></ul></td></tr></tbody></table><p> </p><table id="refer2" cellpadding="5"><caption>Tableau 2 - Prise en charge</caption><tbody><tr><th colspan="2">Mesures générales</th></tr><tr><td colspan="2"><ul><li>Éducation du patient (<a href="https://www.ordotype.fr/recommandations/syphilis-qr-code-ameli" target="_blank" rel="noopener">version imprimable</a>),</li><li>Éducation à la prévention des <abbr data-tooltip="Infection sexuellement transmissible">IST</abbr> (<a href="https://www.ordotype.fr/recommandations/prevention-ist" target="_blank" rel="noopener">version imprimable</a>),</li><li><strong>Dépistage/traitement des partenaires (<a href="#refer2b">voir ci-après</a>).</strong></li></ul></td></tr><tr><th style="text-align: center;" colspan="2"><strong>Traitement</strong></th></tr><tr><td style="background-color: #bef2d3; text-align: center;" colspan="2"><strong>Antibiothéraphie</strong></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>1<sup>ère</sup> intention : Benzathine Pénicilline G <br />(<abbr data-tooltip="Benzathine pénicilline g">BPG</abbr>, <a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/syphilis-adulte-benzanthine-benzylpenicilline-g" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>)</strong></td><td><ul><li>1 injection <abbr data-tooltip="Injection intramusculaire">IM</abbr> de 2,4 <abbr data-tooltip="Millions d'unités internationales">MUI</abbr> (ou 2 injections <abbr data-tooltip="Injection intramusculaire">IM</abbr> de 1,2 <abbr data-tooltip="Millions d'unités internationales">MUI</abbr>) en dose unique,</li><li>Pour réduire la douleur injecter :<ul><li>1 <abbr data-tooltip="Millilitre">mL</abbr> de lidocaïne non adrénalinée 1%,</li><li>Ne pas mélanger la lidocaïne à la <abbr data-tooltip="Benzathine pénicilline g">BPG</abbr> avant injection (faire 2 injections successives au même site).</li></ul></li><li><a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/syphilis-adulte-ide-injection-bpg" target="_blank" rel="noopener">Ordonnance <abbr data-tooltip="Infirmier diplômé d'etat">IDE</abbr></a>.</li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Contre-indications à la <abbr data-tooltip="Benzathine pénicilline g">BPG</abbr> <abbr data-tooltip="Injection intramusculaire">IM</abbr><br /></strong></td><td><ul><li>Contre-indications :<ul><li>Allergie aux β-lactamines,</li><li>Traitement anticoagulant (contre-indication à l'injection intramusculaire),</li></ul></li><li>Antibiothérapie en cas de contre-indication : doxycycline 100 mg x2/j pendant 14 jours (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/syphilis-adulte-doxycycline" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>).</li></ul><p><em>En contexte de pénurie de <abbr data-tooltip="Benzathine pénicilline g">BPG</abbr>, la <abbr data-tooltip="Benzathine pénicilline g">BPG</abbr> reste le 1<sup>er</sup> choix à chaque fois que cela est possible, la doxycycline est le 2<sup>nd</sup> choix.</em></p></td></tr><tr><td style="background-color: #bef2d3; text-align: center;" colspan="2"><strong>Cas particuliers</strong></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Réaction d'Herxeimer</strong></td><td><ul><li>Fréquente : prévenir le patient,</li><li>Aggravation des manifestations cliniques : fièvre, céphalées, éruption,</li><li>Sans gravité,</li><li>Traitement par paracétamol,</li><li>La prévenir chez la femme enceinte :<ul><li>Paracétamol systématiquement, </li><li>+/- Prednisone 0,5 mg/kg (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/syphilis-profuse-prevention-de-la-reaction-dherxheimer-adulte-prednisone" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>) la veille et les 3 premiers jours de traitement en cas de syphilis profuse</li></ul></li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Signes neurologiques (dont atteinte des nerfs crâniens), auditifs ou ophtalmologiques</strong></td><td>Prise en charge spécialisée</td></tr><tr><th id="refer2b" style="text-align: center;" colspan="2"><strong>Prise en charge des partenaires</strong></th></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Contact > 6 semaines</strong></td><td><p>Sérologie syphilis (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/syphilis-serologie-diagnostique" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>) :</p><ul><li>Positive : traitement (<abbr data-tooltip="Benzathine pénicilline g">BPG</abbr> dose unique ou doxycycline),</li><li>Négative :<ul><li>Pas de traitement,</li><li>Nouvelle sérologie à 3 mois.</li></ul></li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Contact < 6 semaines</strong></td><td><ul><li>Traitement systématique (<abbr data-tooltip="Benzathine pénicilline g">BPG</abbr> dose unique ou doxycycline), et </li><li>Sérologie syphilis (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/syphilis-serologie-diagnostique" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>).</li></ul></td></tr><tr><th style="text-align: center;" colspan="2"><strong>Suivi</strong></th></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Clinique</strong></td><td>Disparition du chancre et de l'éruption en 15 jours</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Sérologie non tréponémique</strong><br /><strong>(<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/syphilis-suivi-vdrl-rpr" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>)</strong></td><td><ul><li>Réalisation à :<ul><li>3 mois,</li><li>6 mois : taux divisé par 4 par rapport au taux initial,</li><li>1 an : négatif si syphilis primaire, </li><li>2 ans (à faire si positif à 1 an) : négatif si syphilis secondaire,</li></ul></li><li>Augmentation du taux d'un facteur ≥ 4 = réinfection = nouveau traitement avec le même schéma (<abbr data-tooltip="Benzathine pénicilline g">BPG</abbr> dose unique ou doxycycline),</li><li>Dans les syphilis latentes précoces la décroissance du <abbr data-tooltip="Venereal disease research laboratory">VDRL</abbr>/<abbr data-tooltip="Rapid plasma reagin">RPR</abbr> peut être plus lente, voir ne jamais se négativer,</li><li>Pas d'intérêt à réaliser un test tréponémique qui restera positif même en cas de guérison.</li></ul></td></tr></tbody></table><p> </p><table id="refer3" cellpadding="5"><tfoot><tr><td colspan="3"><abbr data-tooltip="Test tréponémique">TT</abbr> = test tréponémique, <abbr data-tooltip="Test non tréponémique">TNT</abbr> = test non tréponémique</td></tr></tfoot><caption>Tableau 3 - Interprétation de la sérologie syphilis</caption><tbody><tr><th><strong><abbr data-tooltip="Treponema pallidum haemagglutination assay">TPHA</abbr> (<abbr data-tooltip="Test tréponémique">TT</abbr>)</strong></th><th><strong><abbr data-tooltip="Venereal disease research laboratory">VDRL</abbr> (<abbr data-tooltip="Test non tréponémique">TNT</abbr>)</strong></th><th><strong>Interprétation</strong></th></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>+</strong></td><td style="text-align: center;"><strong>+</strong></td><td><p>Syphilis évolutive</p></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>-</strong></td><td style="text-align: center;"><strong>+</strong></td><td><ul><li>Infection très récente (retard de positivité du <abbr data-tooltip="Treponema pallidum haemagglutination assay">TPHA</abbr>), ou</li><li>Faux positif :<ul><li>Hépatite virale,</li><li>Cirrhose,</li><li>Anticoagulant circulant,</li><li>Lèpre,</li><li>Grossesse,</li><li>Dysprotidémie.</li></ul></li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>+</strong></td><td style="text-align: center;"><strong>-</strong></td><td><ul><li>Infection ancienne guérie, ou</li><li>Infection très récente (retard de positivité du <abbr data-tooltip="Venereal disease research laboratory">VDRL</abbr>), ou</li><li>Autre tréponématose (pian, béjel, pinta).</li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>-</strong></td><td style="text-align: center;"><strong>-</strong></td><td><ul><li>Pas de syphilis, ou</li><li>Infection très récente.</li></ul></td></tr></tbody></table>
Sources et recommandations
Auteur(s)
![Ordonnance](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/65de008ef19abaf568926703_3D%20Illustration.png)
Vous n’avez pas encore de notes personnelles
{{Nom de la note}}
{{Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Suspendisse varius enim in eros elementum tristique. Duis cursus, mi quis viverra ornare, eros dolor interdum nulla, ut commodo diam libero vitae erat. Aenean faucibus nibh et justo cursus id rutrum lorem imperdiet. Nunc ut sem vitae risus tristique posuere.}}
Accès réservé aux professionnels de santé
Cette fonctionnalité est réservée aux utilisateurs d’Ordotype.
Pour pouvoir y accéder vous devez être connecté à Ordotype. Si vous n’avez pas encore de compte, inscrivez-vous et profitez d’un mois d’essai gratuit.
Déjà inscrit ? Se connecter
![waiting gif](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/650aa9882c7a3b8ebbfe57ff_65005867cfe39d343f069fe7_waiting%20gif%20transparent.gif)
![waiting gif](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/650aa9882c7a3b8ebbfe57ff_65005867cfe39d343f069fe7_waiting%20gif%20transparent.gif)
![waiting gif](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/650aa9882c7a3b8ebbfe57ff_65005867cfe39d343f069fe7_waiting%20gif%20transparent.gif)
![waiting gif](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/650aa9882c7a3b8ebbfe57ff_65005867cfe39d343f069fe7_waiting%20gif%20transparent.gif)
![waiting gif](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/650aa9882c7a3b8ebbfe57ff_65005867cfe39d343f069fe7_waiting%20gif%20transparent.gif)
![waiting gif](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/650aa9882c7a3b8ebbfe57ff_65005867cfe39d343f069fe7_waiting%20gif%20transparent.gif)
![waiting gif](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/650aa9882c7a3b8ebbfe57ff_65005867cfe39d343f069fe7_waiting%20gif%20transparent.gif)
![waiting gif](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/650aa9882c7a3b8ebbfe57ff_65005867cfe39d343f069fe7_waiting%20gif%20transparent.gif)
![waiting gif](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/650aa9882c7a3b8ebbfe57ff_65005867cfe39d343f069fe7_waiting%20gif%20transparent.gif)
![waiting gif](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/650aa9882c7a3b8ebbfe57ff_65005867cfe39d343f069fe7_waiting%20gif%20transparent.gif)
![waiting gif](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/650aa9882c7a3b8ebbfe57ff_65005867cfe39d343f069fe7_waiting%20gif%20transparent.gif)
![waiting gif](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/650aa9882c7a3b8ebbfe57ff_65005867cfe39d343f069fe7_waiting%20gif%20transparent.gif)
![waiting gif](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/650aa9882c7a3b8ebbfe57ff_65005867cfe39d343f069fe7_waiting%20gif%20transparent.gif)
![waiting gif](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/650aa9882c7a3b8ebbfe57ff_65005867cfe39d343f069fe7_waiting%20gif%20transparent.gif)
![waiting gif](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/650aa9882c7a3b8ebbfe57ff_65005867cfe39d343f069fe7_waiting%20gif%20transparent.gif)
![waiting gif](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/650aa9882c7a3b8ebbfe57ff_65005867cfe39d343f069fe7_waiting%20gif%20transparent.gif)
![waiting gif](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/650aa9882c7a3b8ebbfe57ff_65005867cfe39d343f069fe7_waiting%20gif%20transparent.gif)
![waiting gif](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/650aa9882c7a3b8ebbfe57ff_65005867cfe39d343f069fe7_waiting%20gif%20transparent.gif)
![waiting gif](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/650aa9882c7a3b8ebbfe57ff_65005867cfe39d343f069fe7_waiting%20gif%20transparent.gif)
![waiting gif](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/650aa9882c7a3b8ebbfe57ff_65005867cfe39d343f069fe7_waiting%20gif%20transparent.gif)
![waiting gif](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/650aa9882c7a3b8ebbfe57ff_65005867cfe39d343f069fe7_waiting%20gif%20transparent.gif)
![waiting gif](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/650aa9882c7a3b8ebbfe57ff_65005867cfe39d343f069fe7_waiting%20gif%20transparent.gif)
![waiting gif](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/650aa9882c7a3b8ebbfe57ff_65005867cfe39d343f069fe7_waiting%20gif%20transparent.gif)
![waiting gif](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/650aa9882c7a3b8ebbfe57ff_65005867cfe39d343f069fe7_waiting%20gif%20transparent.gif)
![waiting gif](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/650aa9882c7a3b8ebbfe57ff_65005867cfe39d343f069fe7_waiting%20gif%20transparent.gif)
![waiting gif](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/650aa9882c7a3b8ebbfe57ff_65005867cfe39d343f069fe7_waiting%20gif%20transparent.gif)
![waiting gif](https://cdn.prod.website-files.com/604b9ac88b080efc7ce802bd/650aa9882c7a3b8ebbfe57ff_65005867cfe39d343f069fe7_waiting%20gif%20transparent.gif)