{{toaster text}}
Douleur mammaire



<table border="1" cellpadding="5" id="refer1"><caption>Tableau 1 - Principales étiologies</caption><tbody><tr><th colspan="2">Principales étiologies</th></tr><tr><td colspan="2" style="background-color: #bef2d3; text-align: center;"><strong>Douleur mammaire</strong></td></tr><tr><td colspan="2"><ul><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="120c0af5-15ac-c043-3a96-cdd78efdb040" data-wf-id='["120c0af5-15ac-c043-3a96-cdd78efdb040"]'>Grossesse (voir <a href="https://www.ordotype.fr/pathologies/grossesse-a-bas-risque-examens-systematiques" rel="noopener" target="_blank">fiche</a>),</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="ff2be315-5a9b-a22a-6815-4c7078cd2d5a" data-wf-id='["ff2be315-5a9b-a22a-6815-4c7078cd2d5a"]'>Allaitement,</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="1121dba2-5b0f-2620-0795-730f19534b44" data-wf-id='["1121dba2-5b0f-2620-0795-730f19534b44"]'>Syndrome prémenstruel (voir <a href="https://www.ordotype.fr/pathologies/syndrome-premenstruel" rel="noopener" target="_blank">fiche</a>),</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="88c035bf-08b1-3e29-bfe5-d43a105f1e9a" data-wf-id='["88c035bf-08b1-3e29-bfe5-d43a105f1e9a"]'>Douleur mammaire cyclique (voir <a href="#refer2">tableau 2</a>),</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="3da0bd11-9ddd-7066-ed31-17dfea9b71ab" data-wf-id='["3da0bd11-9ddd-7066-ed31-17dfea9b71ab"]'>Douleur mammaire non cyclique (non rythmée par les cycles menstruels) :<ul><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="24b721de-52b3-b993-4fb3-a3c1dbca8b19" data-wf-id='["24b721de-52b3-b993-4fb3-a3c1dbca8b19"]'>Cancer : la douleur mammaire est un signe révélateur de cancer du sein, mais n'en représente que très rarement le seul signe,</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="8cef5cc5-7d23-d3b7-dd2e-f6fa7c3c3e6f" data-wf-id='["8cef5cc5-7d23-d3b7-dd2e-f6fa7c3c3e6f"]'>Tumeurs bénignes,</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="1063ed03-0e5c-a4e1-a9a5-afb73f9faaeb" data-wf-id='["1063ed03-0e5c-a4e1-a9a5-afb73f9faaeb"]'>Iatrogènie (dont contraception hormonale et traitement hormonal substitutif),</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="e9e73c68-9a8b-ef46-320f-14744c37da59" data-wf-id='["e9e73c68-9a8b-ef46-320f-14744c37da59"]'>Infection,</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="fcc493dc-91b1-8c00-9bf9-512d7f225cd2" data-wf-id='["fcc493dc-91b1-8c00-9bf9-512d7f225cd2"]'>Douleur ligamentaire,</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="0ebda735-2a96-bb74-43ab-b7e1bd844f56" data-wf-id='["0ebda735-2a96-bb74-43ab-b7e1bd844f56"]'>Traumatisme.</li></ul></li></ul></td></tr><tr><td colspan="2" style="background-color: #bef2d3; text-align: center;"><strong>Douleur extra-mammaire</strong></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Douleur pariétale</strong></td><td><ul><li>Caractéristiques de la douleur évocatrices d'une origine pariétale :<br/><ul><li>Unilatérale,</li><li>Augmentant à la mobilisation,</li><li>Très externe ou très intense,</li><li>Reproduite à la pression de la paroi thoracique,</li></ul></li><li>Principales étiologies : <ul><li>Syndrome de Tietze (chondrite sterno-costale),</li><li>Myalgie pectorale,</li><li>Syndrome de Mondor (thrombophlébite aiguë thoracique superficielle),</li><li>Névralgie intercostale (sensation de décharges électriques).</li></ul></li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Douleur projetée</strong></td><td><ul><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="8c248a33-2f8e-701f-fce9-5081c3e3a0bf" data-wf-id='["8c248a33-2f8e-701f-fce9-5081c3e3a0bf"]'>Névralgie cervico-brachiale,</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="fe6aec6a-77f1-8197-c81b-b4109db2d5ba" data-wf-id='["fe6aec6a-77f1-8197-c81b-b4109db2d5ba"]'>Douleur abdominale ou intrathoracique,</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="667a9975-fbf8-6caa-4927-13b4464f0a31" data-wf-id='["667a9975-fbf8-6caa-4927-13b4464f0a31"]'>Anxiété : rarement responsable de la douleur, mais peut l'aggraver.</li></ul></td></tr></tbody></table><p> </p><table border="1" cellpadding="5" id="refer2"><caption>Tableau 2 - Douleur mammaire cyclique</caption><tbody><tr><th colspan="2">Douleur mammaire cyclique = Mastodynie</th></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Clinique</strong></td><td><ul><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="4b2ce7ab-af02-7b67-a5a7-88d4d4a085db" data-wf-id='["4b2ce7ab-af02-7b67-a5a7-88d4d4a085db"]'>Symptomatologie revenant à chaque cycle durant au moins 6 mois,</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="4b2ce7ab-af02-7b67-a5a7-88d4d4a085db" data-wf-id='["4b2ce7ab-af02-7b67-a5a7-88d4d4a085db"]'>Douleur :<ul><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="4b2ce7ab-af02-7b67-a5a7-88d4d4a085db" data-wf-id='["4b2ce7ab-af02-7b67-a5a7-88d4d4a085db"]'>Débutant en milieu de cycle et soulagée durant les règles,</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="e1db7360-a00c-df24-bc3b-cba96dd81a6c" data-wf-id='["e1db7360-a00c-df24-bc3b-cba96dd81a6c"]'>Bilatérale avec irradiation à l'aisselle,</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="54ecb12e-7bd9-5fca-b02a-de8d10a896b6" data-wf-id='["54ecb12e-7bd9-5fca-b02a-de8d10a896b6"]'>Touchant souvent le quadrant supéro-externe,</li></ul></li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="ff39feef-af00-423c-b3d8-f867486d9595" data-wf-id='["ff39feef-af00-423c-b3d8-f867486d9595"]'>Gonflement mammaire.</li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Explorations</strong></td><td><ul><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="569bc8ac-9ca6-ad30-c269-b529fb61ea25" data-wf-id='["569bc8ac-9ca6-ad30-c269-b529fb61ea25"]'>Pas d'exploration (hors β-<abbr data-tooltip="Hormone chorionique gonadotrope">HCG</abbr> en cas de doute) si :<ul><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="fcf824c4-6113-db7d-85f5-de18973cdcb1" data-wf-id='["fcf824c4-6113-db7d-85f5-de18973cdcb1"]'>Symptomatologie typique,</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="0c18395e-dfc9-f871-61c2-301f4353a516" data-wf-id='["0c18395e-dfc9-f871-61c2-301f4353a516"]'>Pas de facteur de risque de cancer,</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="b25c0036-f426-ac5b-3941-872894c35251" data-wf-id='["b25c0036-f426-ac5b-3941-872894c35251"]'>Examen clinique normal,</li></ul></li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="deb6d718-2be1-36fc-621f-360963d99071" data-wf-id='["deb6d718-2be1-36fc-621f-360963d99071"]'>Sinon : mammographie +/- échographie (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/mammographie-echographie-mastodynie" rel="noopener" target="_blank">ordonnance</a>),</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="deb6d718-2be1-36fc-621f-360963d99071" data-wf-id='["deb6d718-2be1-36fc-621f-360963d99071"]'>Pas de bilan hormonal en l'absence d'autres signes de pathologie endocrinienne (<a href="https://www.ordotype.fr/pathologies/hirsutisme" rel="noopener" target="_blank">hirsutisme</a>, <a href="https://www.ordotype.fr/pathologies/ecoulement-mamelonnaire" rel="noopener" target="_blank">galactorrhée</a>, <a href="https://www.ordotype.fr/pathologies/amenorrhee" rel="noopener" target="_blank">troubles du cycle</a>...).</li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Traitements</strong></td><td><ul><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="6b9b4b84-90d8-7f9a-a2a3-de30a369c936" data-wf-id='["6b9b4b84-90d8-7f9a-a2a3-de30a369c936"]'>Port d'un soutien-gorge bien ajusté et offrant un bon soutien (type brassière),</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="19af3596-bf85-df1f-1e30-e64fdcff1e67" data-wf-id='["19af3596-bf85-df1f-1e30-e64fdcff1e67"]'>Réassurance,</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="0be6cb8a-a91c-ede3-16d1-883d00e049c4" data-wf-id='["0be6cb8a-a91c-ede3-16d1-883d00e049c4"]'><abbr data-tooltip="Anti-inflammatoires non stéroïdiens">AINS</abbr> topiques (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/diclofenac-mastodynies" rel="noopener" target="_blank">ordonnance</a>),</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="70e4f59c-7b47-b0c4-78e6-6e9df46d7de4" data-wf-id='["70e4f59c-7b47-b0c4-78e6-6e9df46d7de4"]'>Progestérone topique (utilisation répandue en France, sans preuve d'efficacité) (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/progesterone-gel-mastodynies" rel="noopener" target="_blank">ordonnance</a>),</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="8c710894-1b55-e6aa-6376-890f15df6e43" data-wf-id='["8c710894-1b55-e6aa-6376-890f15df6e43"]'>Autres (hors <abbr data-tooltip="Autorisation de mise sur le marché">AMM</abbr>, sur avis spécialisé) :<ul><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="81ee9e0a-4e68-f6a2-2f34-ff94707b1b2f" data-wf-id='["81ee9e0a-4e68-f6a2-2f34-ff94707b1b2f"]'>Danazol,</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="93c91db0-b2ec-d115-beed-72d4a4018522" data-wf-id='["93c91db0-b2ec-d115-beed-72d4a4018522"]'>Tamoxifène,</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="546dc826-7ef4-915f-39f7-b7344ae2b590" data-wf-id='["546dc826-7ef4-915f-39f7-b7344ae2b590"]'>Goséréline,</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="d662a862-8950-7e56-abb7-b3acd1239ccf" data-wf-id='["d662a862-8950-7e56-abb7-b3acd1239ccf"]'>Bromocriptine.</li></ul></li></ul></td></tr></tbody></table><p> </p><table border="1" cellpadding="5" id="refer3"><caption>Tableau 3 - Douleur mammaire et contraception</caption><tbody><tr><th>Douleur mammaire sous contraception œstro-progestative (<abbr data-tooltip="Contraception œstroprogestative">COP</abbr>)</th></tr><tr><td><ul><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="a0414062-b659-1ac5-3e2e-4c47001308ea" data-wf-id='["a0414062-b659-1ac5-3e2e-4c47001308ea"]'>La douleur mammaire est fréquente et peut régresser après quelques cycles,</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="a0414062-b659-1ac5-3e2e-4c47001308ea" data-wf-id='["a0414062-b659-1ac5-3e2e-4c47001308ea"]'>En cas de douleurs persistantes, un changement de <abbr data-tooltip="Contraception œstroprogestative">COP</abbr> peut être proposé pour :<ul><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="0c9d41af-df2d-dc89-fbf2-ae982e1c002a" data-wf-id='["0c9d41af-df2d-dc89-fbf2-ae982e1c002a"]'>Une <abbr data-tooltip="Contraception œstroprogestative">COP</abbr> minidosée type LEELOO ou OPTILOVA (<a href="https://www.ordotype.fr/pathologies/contraception-oestro-progestative" rel="noopener" target="_blank">voir fiche</a>),</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="693c306a-4592-cba1-4e56-cb14a0930f7c" data-wf-id='["693c306a-4592-cba1-4e56-cb14a0930f7c"]'>Une contraception progestative seule,</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="111de726-f421-4272-bd33-b891d29da756" data-wf-id='["111de726-f421-4272-bd33-b891d29da756"]'>Une contraception non hormonale.</li></ul></li></ul></td></tr></tbody></table><p> </p><table border="1" cellpadding="5" id="refer4"><caption>Tableau 4 - Douleur mammaire post-ménopausique</caption><tbody><tr><th>Douleur mammaire post-ménopausique</th></tr><tr><td><ul><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="6f8da579-2023-d617-1c40-31617f2825f5" data-wf-id='["6f8da579-2023-d617-1c40-31617f2825f5"]'>Symptomatologie similaire à une mastodynie (voir <a href="#refer2">tableau 2</a>) mais sans caractère cyclique,</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="6f8da579-2023-d617-1c40-31617f2825f5" data-wf-id='["6f8da579-2023-d617-1c40-31617f2825f5"]'>Sous <abbr data-tooltip="Traitement hormonal de la ménopause">THM</abbr> <a href="https://www.ordotype.fr/pathologies/menopause" rel="noopener" target="_blank">(voir fiche)</a> :<ul><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="84614ad2-0eed-0eaa-515b-3c50f99b3e27" data-wf-id='["84614ad2-0eed-0eaa-515b-3c50f99b3e27"]'>Réevaluer l'indication de la <abbr data-tooltip="Traitement hormonal de la ménopause">THM</abbr>,</li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="b10e9bb2-9e57-8c49-7646-96bfed4c3a7f" data-wf-id='["b10e9bb2-9e57-8c49-7646-96bfed4c3a7f"]'>Diminution de la dose d'œstrogènes en cas de <abbr data-tooltip="Traitement hormonal de la ménopause">THM</abbr> indispensable,</li></ul></li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="1beb1cd7-a5d8-92d7-ffa8-039ec62bf73a" data-wf-id='["1beb1cd7-a5d8-92d7-ffa8-039ec62bf73a"]'>Hors <abbr data-tooltip="Traitement hormonal de la ménopause">THM</abbr> : rechercher une sécrétion endogène d'œstrogènes (ovarienne ou surrénale) :<ul><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="c587e761-1da4-4a6e-4ade-cb3c93f23b21" data-wf-id='["c587e761-1da4-4a6e-4ade-cb3c93f23b21"]'>Bilan hormonal (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/mastodynies-post-menopausiques-sans-thm" rel="noopener" target="_blank">ordonnance</a>) : estradiol, <abbr data-tooltip="Hormone folliculo-stimulante">FSH</abbr>, <abbr data-tooltip="Hormone lutéinisante">LH</abbr>, testostérone, <abbr data-tooltip="Sex hormone binding globulin">SHBG</abbr>, delta-4-androstènedione, <abbr data-tooltip="Sulfate de déhydroépiandrostérone">SDHA</abbr></li><li data-automation-id="dyn-item-diagnostics-input" data-w-id="b4bc4f2b-5af0-9926-0b97-fa1cedcebe86" data-wf-id='["b4bc4f2b-5af0-9926-0b97-fa1cedcebe86"]'>Imagerie (<a href="https://www.ordotype.fr/ordonnances-types/imagerie-surrenal-et-ovarienne" rel="noopener" target="_blank">ordonnance</a>) : ovarienne et surrénale.</li></ul></li></ul></td></tr></tbody></table>